Florence is dit jaar nog steeds de hoofdstad van Italië, maar Rome zal die rol na de inname van de stad op 20 september overnemen. De wet die de overdracht vervolgens formeel regelt, wordt op 3 februari 1871 van kracht. Het jaar 1870 was een keerpunt. Op enkele van de tweeëndertig dagen werd over de toekomst van het land beslist. Hieronder het overzicht Rome 1870 wat gebeurde er in de stad.
In de lente renoveert de architect Antonio Manno de voorgevel van de basiliek Santa Pudenziana. In de maand oktober bouwt men om het kerkhof voor niet-katholieken een muur. Met noemt het ook wel het protestants kerkhof.
6 januari
In de Sint-Pieter begint de tweede zitting van het Eerste Vaticaanse Concilie. Het Consilie begon op 8 september 1869 en zou duren tot 20 september 1870.
17 februari
Pius IX opent de Tentoonstelling van werken uitgevoerd in alle kunstvormen voor het katholieke geloof. De expositie vond plaats in het klooster van de Santa Maria degli Angeli.
9 maart
De groothertog van Toscane Ferdinando IV (1835-1908) bezoekt de stad.
21 april
In de Sint Pieter opent de derde zitting van het Eerste Vaticaanse Concilie.
6 mei
In Villa Barberini op Monte Mario werd het Trigonometrische teken ingewijd om de boog van de Europese meridiaan te meten. Zie meer erover hier.
14 juni
Paus Pius IX onthult in Lorenzo buiten de muren het monument voor de soldaten die vielen tijdens de strijd voor de verdediging van de Kerkelijke Staat.
18 juli
- De Apostolische Constitutie Pastor Aeternus bevestigt de pauselijke onfeilbaarheid in de zaken van het geloof en de zeden. De afkondiging vindt plaats tijdens het Eerste Vaticaanse Concilie. Zie hierboven 6 januari.
7 september
- Koning Vittorio Emanuele Il stuurt een rondschrijven naar de politieke in Europa. Hij schrijft in de brief dat hij voornemens is om het hof en de regering naar Rome te verplaatsen. Hij zet tevens uiteen met welke maatregelen Italië de onafhankelijkheid en persoonlijke onschendbaarheid van de paus zal garanderen.
8 september
- Koning Vittorio Emanuele II schrijf aan paus de inname van Rome door het leger niet te willen opvatten als een vijandige daad. De “preventieve maatregel” is een “onvermijdelijke noodzaak” ingegeven door de gedeelde zorg voor de “veiligheid cvan Italië en de heilige Stad”.
9 september
- Graaf Gustavo Ponza van San Martino (1810-76) arriveert in Rome. Hij is de buitengewone ambassadeur van koning Vittorio Emanuele Il. Hij is de auteur van de brief van de koning aan de staatssecretaris van het Vaticaan Giacomo Antonelli. In de brief zijn vervat ‘de garanties noodzakelijk voor de spirituele onafhankelijkheid van de Heilige Stoel, die tevens de basis vormen voor toekomstige onderhandelingen tussen Italië en de geïnteresseerde machten’.
- De graaf overhandigt de paus een brief van de koning ‘met de liefde van een zoon, met het geloof van een katholieke, met de loyaliteit van een koning en met de geest van een Italiaan’. Hij verklaart bovendien dat hij ‘zijn troepen naar Rome stuurt om gewelddadige acties van de revolutionairen te verhinderen’.
10 september
- Pius IX wijdt de Fontanone dell’Acqua Marcia in. De fontein bevindt zich voor de gebouwen van de Graanschuren van Termini.
11 september
- In een brief aan de koning brengt paus Pius IX zijn verdriet tot uitdrukking over wat hem werd meegedeeld in diens brief van 8 september. Het antwoord van de paus bereikt de koning pas op 23 september.
12 september
- De Italiaanse troepen trekken onder leiding van generaal Raffaele Cadorna (1815-1897) de regio Latium binnen.
- De generaal van het pauselijke leger Hermann Kanzler (1822-1891) wendt zich tot de Romeinen met de mededeling dat de Italiaanse troepen Latium zullen innemen.
18 september
De Italiaanse troepen nemen bezit van Tivoli en Monterotondo en trekken op naar Rome over de Via Nomentana.
19 september
Generaal Cadorna geeft het bevel Rome ter hoogte van Porta Pia aan te vallen.
20 september
Om 5.15 uur opent de artillerie het vuur op de Aureliaanse muur niet ver van Porta Pia. De Italiaanse troepen trekken om 9.45 uur door de bres in de muur de stad binnen. Om 10.00 uur geven de troepen van de paus zich over. De ondertekening door de generaals Cadorna e Kanzler van de capitulatie vindt om 14.00 uur plaats in villa Albani Torlonia.
21 september
De krant La Capitale, De Hoofdstad, begint te verschijnen. De hoofdredacteur is Raffaele Sonzogno (1836-1922).
22 september
Het eerste nummer van de La Gazzetta del Popolo, De Gazet van het Volk, komt uit. De hoofdredacteur is Edoardo Arbib (1840-1906).
23 september
Generaal Cadorna benoemt een voorlopig bestuur van Rome. Michelangelo Caetani (1804-1882) wordt de voorzitter.
2 oktober
In Rome en de provincies houdt men op deze zondag een referendum met de vraag of de bewoners bij het Italiaanse koninkrijk willen behoren. De ‘vraag’ is deze: Desideriamo essere uniti al Regno d’Italia, sotto la monarchia costituzionale del re Vittorio Emanuele II e dei suoi successori.
9 oktober
De resultaten van het plebiciet gaan naar koning Vittorio Emanuele Il die in Florence verblijft. In de stad zetelt immers het hof en de regering. De koning voegt bij decreet de stad Rome en haar provincies toe aan het koninkrijk. Het parlement verandert daarna het decreet in een wet.
11 oktober
De koning benoemt generaal Alfonso La Marmora (1804-1878) tot opperbevelhebber van Italië.
15 oktober
La Marmora benoemt een nieuw gemeentebestuur onder voorzitterschap van Francesco Pallavicini Rospigliosi (1810-1878).
20 oktober
Pius IX schort het Eerste Vaticaanse Concilie op. Hij stelt dat ‘de deelnemers van het Concilie de noodzakelijke vrijheid, veiligheid en rust ontberen’.
1 november
Paus Pius IX publiceert de encycliek Respicientes waarin hij de ‘bezetting’ van Rome definieert als ‘onrechtvaardig, gewelddadig, nietig en ongeldig’. Zie hier de tekst.
9 november
Onder leiding van de architect Antonio Cipolla (1822-1874) begint de renovatie van het Quirinaalpaleis, de toekomstige zetel van het Italiaanse hof.
13 november
De eerste verkiezingen van de stad Rome vinden plaats.
20 november
De eerste nationale verkiezingen in het koninkrijk Italië na de Inname van Rome vinden plaats.
29 november
De nieuwe gemeenteraad wordt geinstalleerd. Giuseppe Lunati is de voorzitter. Hij oefent de functie van burgemeester uit.
2 december
- De bank van de Kerkelijke Staat heet voortaan Banca Romana.
- De nieuwe staat Italië verwerft de Farnesetuinen, de Orti Farnesiani, op het Palatijn.
15 december
- De wethouder Filippo Andrea Doria Pamphilj (1813-1876) neemt de functie van burgemeester waar.
16 december
- De Gemeente Rome opent de eerste twee openbare scholen voor het basisonderwijs. Eén voor jongens in de Via dei Fienilie en de andere voor meisjes in de wijk Tor de’ Specchi.
28 december
Grote overstromingen in de stad. De wijken Borgo, Campo Marzio, Colonna en Sant’Eustachio lopen onder. Het ghetto is bijkans verdwenen onder het water van de Tiber. Na de overstromingen van deze dag stelde men een commissie in die het plan voor de bouw van de kademuren langs de Tiber opstelde. Die zouden de stad tegen het water beschermen, maar tegelijk een heel ander aanzien geven.
31 december
Koning Vittorio Emanuele Il komt naar Rome om de slachtoffers van de overstroming troost te brengen. In het Campidoglio ontvangt men de koning met gejuich.
Aantekeningen bij Rome 1870 wat gebeurde er in de stad
- Zie dit artikel over de Inname van Rome.
- Voor de uitkomst van de consultatie zie hier (it) een wikipediapagina. De andere plebicieten werden gehouden in Emilia op 11 maart 1860, in Toscane op 12 maart 1860, in Zuid-Italië en Sicilië op 21 oktober 1866. In de regio Veneto op 21 oktober 1866.
