Een golf van ruim 2000 stakingen overspoelt het land. Er nemen meer dan 2,3 miljoen arbeiders aan deel. Zij hebben hun politieke tehuis in de Italiaanse Socialistische Partij, die op 16 november 1919 de meeste zetels in het parlement behaalde. In september gaan Romeinse arbeiders over tot de bezetting van de fabrieken waar zij werken: Auer, Dall’Oglio, Fatme, Focis, Isca Lori en Tabanelli. De laatste fabriek van rijtuigen voor trams dopen zij om tot ‘Romeinse communistische Lees verder “Rome 1920 Gedenkwaardige dagen in de Italiaanse hoofdstad”
Vrouwenmoord. Een verhaal van Federigo Tozzi
In de nalatenschap van de Italiaanse schrijver Federigo Tozzi (1883-1920) vond men de opzet voor een kort verhaal over het thema vrouwenmoord. Tozzi’s zoon Glauco gaf het een titel en nam het op in de verzamelde novellen. De door hem bezorgde uitgave verscheen in 1963.
Een bericht in de krant
De trein snelde voort en de lust om te huilen werd groter. Bij het coupéraam de twee geliefden. Zij zat en hij stond, zodat ze konden praten zonder dat iemand het hoorde. Zij fluisterde in zijn oor en haar woorden hadden op hem hetzelfde effect als haar haar, dat hem licht beroerde.
Met een verterende hartstocht nam hij haar op. Hij ging tegenover haar zitten, haalde de dienstregeling uit zijn zak en schreef met potlood in de marge van de kaft: ‘Als je niet meer van me houdt, breng ik mezelf om!’ – Hij liet het haar lezen.
Terwijl zij het las, keek hij naar haar en voelde de drang om vóór haar neer te knielen en haar handen te kussen.
Ze keek niet meteen naar hem op. Toen zag zij hem recht in de ogen, met tederheid en liefde.
– Waarom heb je dat geschreven?
– Omdat ik van je houd.
Ze voelden hun lichamen trillen.
Na een korte stop bij een station was de coupé voller geworden. Ze voelden zich opgesloten tussen al die mensen en waren geïrriteerd en gek van verlangen om met zijn tweetjes te zijn.
– Ik wil bij jou zijn, ik ga niet meer van je weg.
De wind drapeerde de lange rode sjaal van Louise’s hoed over beider schouders. Hij kwam erdoor in een roes en voelde een onuitsprekelijk verlangen om ook de sjaal te kussen. Haar ogen werden groot en haar oogleden rond.
Plotseling trok hij zijn revolver, en terwijl Louise haar hoofd nog gebogen hield, haalde hij, als vervuld van woede en haat, de trekker over. Hij schoot drie keer, één schot midden in haar voorhoofd, want zij had haar hoofd naar hem opgeheven.
Ze zakte in elkaar. Hij kuste haar wonden, warm van het eruitgutsende bloed. Toen dacht hij aan zichzelf.
Hij is niet dood.
Aforismen van Federigo Tozzi postuum gepubliceerd
De zesentachtig Aforismen van Federigo Tozzi werden postuum gepubliceerd. Tozzi’s zoon Glauco diepte ze op uit de nalatenschap van zijn vader en publiceerde ze in 1981 onder de titel Barche capovolte, Gekapseisde boten. Glauco bracht ze onder in drie afdelingen:
I. De vlam, omvat 11 nummers;
II. Impulsen, omvat 9 nummers;
III. Voortzetting van ‘Gekapseisde boten’, overige 66 nummers.
Van de eerste drie volgt hier een vertaling:
I.01. De vlam
Hoewel aan het zicht onttrokken door een dicht zeilwerk, houdt mijn nieuwe leven mij gezelschap. Ik voel dat de ziel er de invloed van ondergaat en tracht er de berichten van op te vangen.
Het doet denken aan een lantaarn, heftig door elkaar geschud door de wind; maar de vlam is niet uitgedoofd.
Hoelang heb ik gewacht? Wat ik zocht, bevond zich misschien reeds in mij; maar het was tot op dit moment niet mogelijk dat ik ervan kon genieten.
Ja, een onverwachte openbaring is nodig.
I.02. De hoogtepunten
Oh, de innerlijke hoogtepunten, die schitteren als gouden kronen! Mijn ziel is vol van deze onuitsprekelijke tekens; alsof zij vol is van vruchtbare eilanden.
Het zijn de liederen die gevangen blijven in de beelden, en die te snel verdwijnen.
De liederen die ik bewaar voor mijn stilte; de liederen die de ziel voor zichzelf zingt, die zullen zich nooit onthullen.
Maar ook als men mij de ogen heeft gesloten en mij heeft gezegd te zwijgen, toch zie ik schitterende en krachtvolle dingen in mij, want ik word door mijn liederen beloond.
Als al mijn adelaars zullen worden gedood, dan zal ik ook hun cadavers die voor mij zweven liefhebben.
Maar kan ik zingen zonder de adelaars?
I.03. Het goede
Er zijn goede mensen huns ondanks. Zij gevoelen de bitterheid en het ongemak van die onuitputtelijke goedheid waarvan zij zijn vervuld.
En zij voelen dat zij door de anderen niet worden getolereerd noch vergeven. Zij bevinden zich in een exces waarvan ze spijt hebben; zij zouden daarvan willen terugkeren, met al hun krachten.
En in hen groeit verwondering over deze onbewuste kwaliteit, over dit zich willen geven.
Hun goedheid levert niets op, noch leidt het tot vertroosting van de kant van de anderen, zij voelen zich geschokt. Zij weten niet wat zij er mee aanmoeten en houden niet op goed te zijn. Hun goedheid groeit en groeit, zoals uit bloemen bloemen geboren worden.
En toch zou ook het goede een kracht kunnen zijn om de strijd mee te winnen; ook de diademen zouden door zijn vingers moeten worden gevormd. Maar helaas, het goede is een onverkoopbare waar!
En in dergelijke mensen hebben de dromen plaats genomen in de groei van de gevoelens. Hun wetten zijn te hoog gegrepen en hun licht verblindt.
Maar niemand begrijpt dat het goede een groot deel van de schoonheid uitmaakt.
Psychologie
Tozzi zag zijn aformenverzameling als een boek over psychologie. In die termen sprak hij erover met de redacteuren van het Milanese tijdschrift L’eroica en met zijn vrienden. De auteur vond voor zijn psychologische opvattingen inspiratie bij de Amerikaanse psycholoog William James. Diens werken waren in het begin van de vorige eeuw in het Italiaans vertaald en door Tozzi met enthousiasme bestudeerd.
Aantekeningen bij de Aforismen van Federigo Tozzi
Federigo Tozzi, Cose e persone. Inediti e altre prose. A cura di Glauco Tozzi. Firenze: Vallecchi, 1981, pp. 65-113.- Klik hier voor een pdf met de Italiaanse teksten van de eerste afdeling.
- Zie hier voor een auteurspagina over de schrijver.