Categorie: Steden in Italië

Geplaatst op

Rome 1890 wat gebeurde er in de Italiaanse hoofdstad

Dit jaar groeide Rome met 43.217 bewoners. Een aantal van hen zullen geboorten zijn geweest, maar het overgrote deel waren mensen uit andere delen van het nieuwe koninkrijk die in de hoofdstad werk en fortuin kwamen zoeken. In de zomer wordt het nieuwe Piombino paleis in de wijk Ludovisi ingewijd. De architect Gaetano Koch (1849-1910) ontwierp het gebouw in opdracht van Rodolfo Boncompagni Ludovisi. Het paleis verandert in 1900 in Paleis Margherita. Meer gegevens hieronder op de pagina Rome 1890 wat gebeurde er in de Italiaanse hoofdstad.

1 januari

  • De nieuwe strafwet vernoemd naar Giuseppe Zanardelli treedt in werking. De afschaffing van de doodstraf was één van de kernpunten van de wet.
  • Er wonen 380.000 mensen in Rome

20 januari

  • Op Piazza d’Armigli optredens van de show Buffalo Bill’s Wild West van kolonel Willıam Frederick Cody (1846-1917).

Rome 1890 wat gebeurde er in de hoofdstad

23 januari

  • Het eerste nummer van de Gazzettino di Roma verschijnt.

3 maart

  • De Indianen en cowboys van Buffalo Bill op audiëntie bij paus Leo XIII in het Vaticaan.

8 maart

  • Buffalo Bill daagde een negental butteri uit voor een wedstrijd, die werd gehouden op de weilanden van Prati di Castello, toen nog grotendeels onbebouwd. De butteri onder leiding van Augusto Imperiali (1865-1954) wonnen de competitie.

17 mei

  • In het Costanzi Theater de première van Cavalleria Rusticana van de componist Pietro Mascagni (1863-1945).

28 juni

  • De gemeenteraad wordt ontbonden en de edelachtbare Camillo Finocchiaro Aprile (1851-1916l.) wordt benoemd tot buitengewoon commissaris.

1 juli

  • Het treinstation van Trastevere wordt geopend voor het publiek.

6 juli

  • Inwijding van de eerste elektrische tram op de Via Flaminia, van Porta del Popolo naar Ponte Milvio.

9 juli

De tuinman Augusto Formilli, 41 jaar, vermoordt zijn echtgenote Rosa Angeloni, 45 jaar. Hij duwt haar met geweld over de leuning van de Ripettabrug en zij verdrinkt in de Tiber.  Zie hier voor een kort artikel  op dit blog.

6 september

  • Maestro Alessandro Vessella (1860-1929) voert Pietro Mascagni’s La Cavalleria Rusticana uit op Piazza Colonna.

29 november

  • In het Santo Spirito voert Guido Baccelli (18301916) de eerste experimenten uit met Koch sap voor de behandeling van tuberculose.

25 december

  • Onorato Caetani (1842-1917) wordt tot burgemeester gekozen.

31 december

  • Het aantal inwoners bedraagt 423.217.
Go to top

Ga naar 1889
Naar 1891
Alle jaren

Aantekeningen bij Rome 1890 wat gebeurde er in de hoofdstad

  • Zie voor de wet Zanardelli zie hier.
  • De Italiaanse tour van het circus van Buffalo Bill was een groot succes en de Italiaanse dagbladen schonken veel aandacht aan de optredens.
  • Het libretto van de opera La Cavalleria Rusticana was gebaseerd op de  gelijknamige novelle van Giovanni Verga. De muziek schreef Pietro Mascagni. Hier is een beroemd intermezzo uit de opera, maar op YouTube kan men gemakkelijk complete uitvoeringen vinden.

 

 

Geplaatst op

Romeinse Volkstellingen sinds 1871

Bij de eenwording van Italië in 1861 ontbrak de belangrijkste stad: Rome. Zij was de zetel van de Kerkelijke Staat waartoe in dat jaar ook nog grote delen van de regio Latium behoorden. Op 20 september 1870 nam het Italiaanse koninklijke leger op spectaculaire wijze (lees hier het verhaal) de stad in en maakte zo een eind aan de wereldse macht van de paus. Het koninkrijk Italië had op deze dag de eenwording van het land gerealiseerd. De paus kreeg met het Vatikaan zijn eigen grondgebied. Rome werd in februari 1871 formeel jurisch de hoofdstad van Italië. De gevolgen waren zeer verregaand: het hof en de het regeringsapparaat verhuisden van Florence naar Rome. De nieuwe politieke status van de stad beloofde economische groei. Dit dubbele perspectief bracht talloze werkzoekenden ertoe naar Rome te trekken. Zo ontstond een aanhoudende bevolkingsgroei die werd werd gemeten door de Romeinse volkstellingen sinds 1871.

De tabellen

De gegevens hieronder komen uit twee bronnen. Sanfilippo in de derde kolom staat voor de historicus Mario Sanfilippo, terwijl de afkorting ISTAT verwijst naar het nationale instituut voor de statistiek in Rome. De tabel geeft de Romeinse Volkstellingen sinds 1871, maar sluit ik af bij 1951. Alleen de Istat geeft voor de groei ook een percentage aan plus de datum van de volkstelling.

Jaar Datum Sanfilippo ISTAT %
1871 31/12 244.844 209.222 –
1881 31/12 300.467 269.813 29.0 %
1891 – 386.626 – –
1901 10/02 462.783 416.028 52.2 %
1911 10/06 542.123 511.076 22.8 %
1921 01/12 691.661 650.258 27.2 %
1931 21/04 1.008.083 916.858 41.0 %
1941 – 1.403.307 – –
1945 – 1.500.513 – –
1951 04/11 – 1.626.793 43.6 %

Toelichting

Sanfilippo vermeldt dat de jaren 1881, 1941 en 1945 die hij geeft niet op volkstellingen berusten. Hij berekende de aantallen op basis van de gegevens in het Gemeente archief. Vergeleken met de Istat-tellingen zijn de aantallen die hij verschaft aanzienlijk hoger. Hij geeft er geen verklaring voor.

De tellingen vanaf 1871 namen de familie als uitgangspunt. Pas in 1901 moest elk lid van de familie een eigen formulier invullen.

Go to top

Aantekeningen bij Romeinse Volkstellingen sinds 1871

  • Mario Sanfilippo, Le tre città di Roma. Lo sviluppo urbano dalle origini a oggi. Bari-Roma: Laterza, 1993.
  • ISTAT = Istituto nazionale di statistica. De website is in het Italiaans en in het Engels.
Geplaatst op

Rome 1870-1946 jaarlijkse kalender. Romeins Kalendarium

Rome 1870-1946 Yearly Calendar

Deze serie biedt een overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen die jaarlijks vanaf 1870 tot en met 1946 in de Italiaanse hoofdstad plaatsvonden. Elk jaar heeft zijn eigen pagina met een korte inleiding en een lijstje met de belangrijkste dagen. In enkele gevallen maak ik onder het hoofdje ‘Elders’ melding van gebeurtenissen op andere plaatsen in het land. De pagina sluit af met ‘Aantekeningen’ waarin opmerkingen en literatuur zijn opgenomen. De onderstaande overzichtspagina geeft de links naar elk afzonderlijk jaar. Maar de pagina’s ‘Rome 1870-1946 jaarlijkse kalender’ zijn ook onderling gelinkt. Tussen haakjes het aantal vermelde dagen in dat kalenderjaar. Het Kalendarium is een work in progress.

Van 1870 tot 1909

1870 (34)
1871 (12)
1872 (6)
1873 (10)
1874 (6)
1875 (10)
1876 (9)
1877 (7)
1878 (9)
1879 (9)

1880 (9)
1881 (7)
1882 (7)
1883 (4)
1884 (4)
1885 (5)
1886 (9)
1887 (8)
1888 (7)
1889 (9)

1890 (14)
1891
1892
1893
1894
1895
1896
1897
1898 (8)
1899 (10)

1900 (13)
1901 (11)
1902 (6)
1903 (17)
1904 (13)
1905 (14)
1906 (20)
1907 (8)
1908 (8)
1909 (8)

Van 1910 tot 1945

1910 (10)
1911 (21)
1912 (7)
1913 (9)
1914 (16)
1915 (14)
1916 (6)
1917 (9)
1918 (7)
1919 (10)

1920 (14)
1921 (13)
1922 (14)
1923 (25)
1924 (16)
1925 (18)
1926
1927
1928
1929

1930 (8)
1931
1932
1933
1934
1935
1936
1937
1938
1939

1940
1941
1942
1943
1944
1945
1946

Go to top
Rome 1870-1945 per jaar een kalender
De Etruskische bronzen wolf wordt toegeschreven aan de beeldhouwer Vulca. Stamt uit de VI-V eeuw v. Chr.

Verantwoording

Italië voltooit in 1870 zijn staatkundige eenwording met de inname van de stad. 1870 is dus het ideale begin van deze serie, want dan begint wat men wel noemt het Derde Rome. Ik sluit de serie af met het laatste jaar van het Italiaanse koninkrijk.

Hoewel Rome het centrale thema is van dit Kalendarium zal de bezoeker  bemerken dat er vele lijnen lopen naar de rest van het land.

In alle teksten worden uit respect de namen van personen in hun oorspronkelijke vorm geschreven. Dus koning Vittorio Emanuele en niet Victor Emanuel.

 

Aantekeningen bij Rome 1870-1946 jaarlijkse kalender

  • De trap naar de Capitolijn noemt men in het Italiaans ook wel ‘cordonata’, omdat hij behalve te voet ook per paard kan worden bestegen. De afbeelding boven het artikel is van het schilderij Festa di Calendimaggio in Campidoglio.  Agostino Tassi was de schilder  (1578-1644). Zie wikipeda hier (it)
  • Het materiaal voor de jaarlijsten vind ik in historische standaardwerken en monografiën. Behulpzaam is ook de Enciclopedia Treccani, zowel online als op papier. En niet te vergeten wikipedia. Het boek van Claudio Rendina, Roma giorno per giorno, Rome: Newton & Compton, 2008 bracht mij op het idee. In 1979 verscheen als onderdeel van de Grande Dizionario Enciclopedico een deel met de titel Cronologia Universale: Dalla Prestoria all’Età Contemporanea. Het boekwerk bevat 35.000 ingangen en een gedetailleerde analytische index. Turijn: UTET, 1979. Pp. 1273.
  • Zie hier voor een artikel over Chronologie als hulpwetenschap voor de geschiedschrijving. En hier voor een handig overzicht van de Timelines.
  • Over deze periode van de Italiaanse geschiedenis bestaan twee recente Nederlandse monografieën. Beide boeken behandelen ook de naoorlogse periode, die van het contemporaine Italië.
    • Jaap van Osta, Een geschiedenis van het moderne Italië: De wording van een natie (1861-2011). Amsterdam: Wereldbibliotheek, 2020.
    • Pepijn Corduwener en Arthur Weststein, Het Italiaanse experiment: Een nieuwe geschiedenis van modern Italië. Amsterdam: Prometheus, 2021.