Een speciale Gids gewijd aan Italië
De Gids van september-oktober 1951 was een Italiënummer. Het bevat werk van zeven Italiaanse dichters. De Nederlandse dichter C. Buddingh vertaalde Corrado Govoni (1884-1965). In het Gidsnummer staat van hem een gedicht van drie strofen met de titel Verlaten straat. Het gaat over de straat die naar een kerkhof leidt. Zonder twijfel een droevig gedicht, maar lezenswaard. Govoni publiceerde het aanvankelijk al in 1903. Hij was toen nog net geen twintig. 
Verlaten straat
Verlaten straat temidden van je tuinen,
vol fletse bloemen en droefgeestigheid,
straatje dat op de dodenakker uitkomt,
waarheen mijn heimwee mij zo dikwijls leidt.
Straat zonder één geluid, waar ’t onkruid welig
tiert als op een oud, vochtig kloosterplein;
vervallen steegje dat de sfeer bewaard houdt
van veel processies en waskaarsenschijn.
Hoeveel lijkstoeten maakten hier de sombre
gang waarvan nooit iemand is weergekeerd?
Hoeveel lijkstoeten met de trieste rozen
waarmee de mens de mens nog eenmaal eert?
Hieronder het Italiaanse origineel.
La via della certosa
Strada disabitata, in mezzo a gli orti
pieni di fiori e di malinconia,
strada che mena al soggiorno dei morti
che frequenta la mia nostalgia :
strada silenziosa, dove l’erba
prospera come in vecchio monastero,
solitaria straducola, che serba
come un sentor di ceri e di mistero.
Quante bare passarono, per questa
via da cui non si ritorna mai !
quante bare emigrarono a la mesta
devozione dei funebri rosai !
Talune erano simili ad altari
di festa ( oh come bianche le corone ! ) ;
ed eran altre simili a calvari
di lutto, e senza alcuna orazione :
strette casse di gracili fanciulli
morti tra i fiori, morti d’ etisia,
corpicciuoli ravvolti in fini tulli
di amare lacrime e di liturgia ;
lunghe casse di poveri mendichi
la cui vita fu un’ agonia lenta :
vecchi senza famiglia, mendichi
di cui nessuno piange e si rammenta.
O tristezza d’ andare al camposanto
senza la compagnia di qualche fiore,
tristezza de la bara senza pianto
che procede per l’ ultime dimore !
La stradicciuola è stretta in mezzo a gli orti
pieni di rose e di malinconia…
Oh pensate, pensate a tutti i morti
che passarono lungo questa via !
Nog iets over de vertaling
Bij nader toezien bleek dat er iets niet klopte. In het Italiaans vertaal je ‘verlaten straat’ met ‘strada deserta’ en in Govoni’s bundel Poesie scelte 1903-1918 staat een gedicht met precies die titel: La strada deserta (p. 18). Toen ik de vertaling met het origineel vergeleek, bleek echter dat Budding een ander gedicht had vertaald.
Het staat in dezelfde bundel, maar op de pagina’s 29-39. De titel is ‘La via della Certosa’ en omvat acht strofen. Ik weet niet of Buddingh ze allemaal vertaalde en inleverde. Mogelijk vond de redactie het te lang en besloot slechts de eerste drie kwatrijnen af te drukken en de titel uit het eerste vers over te nemen. Redactioneel gezien misschien te rechtvaardigen als je maar één pagina hebt. Of de vertaler-dichter met deze handelwijze gelukkig was…
Aantekeningen bij Buddingh vertaalde Corrado Govoni
- Uit Poesie scelte (1903-1918). Nuova edizione riveduta ed accresciuta. A. Taddei & Figli, 1920. pp. 29-30. Het gedicht werd oorspronkelijk gepubliceerd in Govoni’s bundel Armonia in grigio et in silenzio, 1903.