Honderd jaar Leonardo Sciascia. Op 8 januari 2021 was het honderd jaar na de geboorte van de Italiaanse schrijver Leonardo Sciascia. De herdenking krijgt veel aandacht in de media. Zijn werk wordt herdrukt en beschouwingen verschijnen in dag- en weekbladen. Een artikel van Enrico Del Mercato van Lees verder “Honderd jaar Leonardo Sciascia waardig herdacht”
Leonardo Sciascia Italiaanse schrijver in het Nederlands
De Italiaanse schrijver Leonardo Sciascia werd geboren in het Siciliaanse Racalmuto op 8 januari 1921. Hij stierf in Palermo op 20 november 1989. Sciascia was een veelzijdige auteur,. Hij schreef romans, poëzie, toneel en essays. Maar ook de journalistiek beoefende hij. Bovendien publiceerde hij over beeldende kunst en fotografie. Van zijn werk verschenen aardig wat vertalingen in het Nederlands.
Politieke activiteiten
In de tweede helft van de jaren zeventig begeeft hij zich voor een periode van ruim zes jaar in de politieke arena. In 1977 komt hij voor de communistische partij, de PCI, in gemeenteraad van Palermo. Meningsverschillen zorgden ervoor dat de idylle duurt slechts kort duurt. Twee jaar later wordt hij in het nationale parlement gekozen, in de rijen van de Partito Radicale van Marco Pannella. Als lid van Commissie justitie houdt hij zich onder meer bezig met de moord op de christendemocratische politicus Aldo Moro. Daarover publiceert hij later een succesvol boek (zie bibliografie n° 1). Sciascia laat het wijselijk bij deze twee ervaringen. Hij is geen man voor een politieke partij.
De maffia
In het werk van Leonardo Sciascia is de maffia prominent aanwezig. Dat is niet vanzelfsprekend voor een Italiaanse schrijver van Siciliaanse herkomst. Sciascia was niettemin zeer betrokken bij de bevordering van het culturele klimaat ten gunste van de legaliteit.
Over de bestrijders van de georganiseerde misdaad liet hij zich – we schrijven jaren tachtig – niet per definitie onkritisch uit. Zo verweet hij bijvoorbeeld de onderzoeksrechters van de antimaffia-pool in Palermo, waaronder Paolo Borsellino (1940-1992) en Giovanni Falcone (1939-1992), dat zij wat teveel aan hun carrière dachten. Sciascia’s kritische opmerkingen werden door zijn tegenstanders vaardig uitgebuit. Later verklaarde dezelfde Borsellino dat hij met Sciascia een uitstekende verhouding had en vruchtbaar samenwerkte.
Vertalingen in het Nederlands
- De zaak Aldo Moro. Antwerpen: Lotus, 1978. oorspronkelijk titel Il caso Aldo Moro. Vertaling uit het Frans van Jenny Tuin. Afbeelding.
- Ieder het zijne, Antwerpen: Lotus, 1978. Oorspronkelijke titel A ciascuno il suo, 1966. Vertaling: Jenny Tuin. Afbeelding. Frans Denissen heeft in 2003 een gereviseerde editie uitgegeven bij Serena Libri.
- Todo modo, Amsterdam: Serena Libri, 2005. Oorspronkelijke titel Todo modo. Vertaling: Jenny Tuin. Dit is een door Linda Pennigs gereviseerde uitgave van die in 1986 verscheen in Leuven bij uitgeverij Kritak met de Titel. Todo modo: het gevaar van geestelijke oefeningen.
- De verdwijning van Majorana, Amsterdam: Serena Libri, 1998. Oorspronkelijke titel La scomparsa di Majorana, 1975. Vertaling: Henny Vlot.
- De dag van de uil, Amsterdam: Serena Libri, 1997. Oorspronkelijk titel Il giorno della civetta, 1961. Vertaling: Linda Pennings.
- De context: een parodie, Amsterdam: Serena Libri, 2009. Oorspronkelijke titel Il contesto. Una parodia, 1971. Vertaling: Linda Pennings.
- Candido: Oftewel een droom die ontstond op Sicilië, Amsterdam: Serena Libri, 2015. Oorspronkelijk titel Candido ovvero Un sogno fatto in Sicilia, 1977. Vertaling: Frans Denissen en Hilda Schraa. Een eerdere uitgave: Candido: of Een droom die begon op Sicilië, Antwerpen: Lotus, 1979.
- De dood van Raymond Roussel & Het theater van het geheugen, Amsterdam: Serena Libri, 2007. Oorspronkelijke titels: Atti relativi alla morte di Raymond Roussel, en Il teatro della memoria. Vertaling: Frans Denissen en Tom de Keyzer.
-
De Raad van Egypte: Zwendel in Palermo, Amsterdam: Serena Libri. Oorspronkelijk titel Il consiglio d’Egitto, 1963. Vertaling: Frans Denissen en Tom de Keyzer.
- Een duidelijke zaak, Amsterdam: Serena Libri. Oorspronkelijk titels . Vertaling van de titelnovelle: Linda Pennings. De tweede novelle ‘De ridder en de dood’, oorspr. ‘Il cavaliere e la morte’, 1988, werd vertaald door Frans en Renilde Denissen.
- De ridder en de dood: sotternie, Rijswijk: Goossens, 1994. Oorspr. ‘Il cavaliere e la morte’, 1988. Vertaling: Frans Denissen en Hilde Rits. Zie n° 10.
- De wijnrode zee, Antwerpen: Lotus, 1979. Oorspronkelijke titel: Il mare colore del vino, 1973. Vertaling: Jenny Tuin.
- Open deuren, Leuven, Kritak, 1991. Oorspronkelijk: Porte aperte, 1979. Vertaling: Tineke van Dijk.
- 1912+1, Leuven, Kritak, 1988. Oorspronkelijk: 1912+1, 1986. Vertaling: Jenny Tuin.
Aantekeningen bij Leonardo Sciascia Italiaanse schrijver
- De Amsterdamse uitgeverij Serena Libri doet zeer verdienstelijk werk om de Italiaanse literatuur van na 1950 bij het Nederlandse publiek onder de aandacht te brengen. Van Sciascia brachten zij zowel nieuwe als herziene vertalingen uit. Zie de website.
- Wikipedia Nederlands. Voor wie het Italiaans niet beheerst, kan bijvoorbeeld de Engelse of Duitse wikipediapagina’s nuttig zijn.
Italiaanse dichter Sergio Corazzini stierf jong
Aan het leven van de Italiaanse dichter Sergio Corazzini kwam voortijdig een einde door tuberculose. Hij werd geboren in Rome op 6 februari 
1886, waar hij op 28 juni 1907 stierf.
Corazzini zag het levenlicht in een niet onbemiddelde Romeinse familie. Hij ging van 1895 tot 1898 naar een gymnasium in Spoleto, maar onderbrak zijn studie om de familie economisch bij te staan. Hij ging aan het werk op een verzekeringskantoor. De tuberculose had in zijn familie diverse slachtoffers geëist en hem zou hetzelfde lot treffen. In 1906 werd de ziekte ook bij hem vastgesteld. In 1907 overleed hij.
Literair werk
Al in 1902 verscheen van de zestienjarige Sergio Corazzini poëzie in tijdschriften. Hij publiceerde zowel in het ‘romanesco’, het Romeinse dialect, als in het Italiaans. In 1904 kwam zijn eerste bundel uit. Er zouden er nog vijf volgen.
Twee van zijn gedichten rekent men tot het beste van zijn werk : Desolazione del povero poeta sentimentale, ofwel: Wanhoop van de arme sentimentele dichter, en natuurlijk Bando!, ofwel Bekendmaking!
Corazzini was een belangrijke exponent van de Romeinse ‘schemerdichters’. Deze Italiaanse literaire beweging kreeg haar naam ‘crepuscolari’ in 1910. Zij werd bedacht door G.A. Borgese. De aanhangers ervan kwamen in verzet tegen het poëtische establishment geleid door grootheden als Giovanni Pascoli en Gabriele d’Annunzio.
De belangrijke filoloog en literatuur criticus Pier Vincenzo Mengaldi, schreef dat Corazzini met verbazing waarnam hoe de dood groot tumult in het leven veroorzaakte. In zijn werk brengt hij echter zonder al te veel ophef zijn eigen ‘mal de vivre’ onder woorden. Hij doet dat volgens Mengaldi met woorden die de grens van het hoorbare naderen, gevoed door het verlangen te reiken naar ‘gene zijde’. En ten slotte is dat de plaats waar zich in stilte de naakte waarheid van het bestaan openbaart.
Bibliografie
Dolcezze, 1904
L’amaro calice, 1905
Le aureole, 1905
Piccolo libro inutile, 1906
Libro per la sera della domenica, 1906
Elegia, [1906].
In 1968 verschijnt de uitgave waarin de tekstbezorger Stefano Jacomuzzi voor het eerst zijn werk samenbrengt en die lang de standaard zal blijven:
Sergio Corazzini: Poesie edite e inedite, a cura di Stefano Jacomuzzi, Torino: Einaudi, 1968.
Nederlandse vertalingen
Anton van Duinkerken: Dialoog van houten poppen, 1930.
Frans van Dooren: Dialoog tussen marionetten, 1994.
Aantekeningen bij Italiaanse dichter Sergio Corazzini stierf jong
Corrado Alvaro Italiaanse schrijver (1895 – 1956)
Corrado Alvaro zag het levenslicht op 15 april 1895 in het dorp San Luca, in de provincie Reggio Calabria. Hij stierf in Rome op 11 juli 1956. Alvaro begon zijn loopbaan als schrijver van poëzie, maar liet dit genre na twee bundels voor wat het was. Hieronder enige informatrie over Corrado Alvaro Italiaanse schrijver
Hij houdt zich vervolgens bezig met journalistiek, maar schrijft ook romans, toneel en vanaf 1927 filmscenario’s waarmee hij bijzonder veel succes boekt.
Alvaro vertaalde uit het Russisch de bundel verhalen en herinneringen van Lev Tolstoj, die was samengesteld door zijn dochter Tatiana. Het boek kwam uit bij Italiaanse uitgeverij Mondadori:
Leone Tolstoi, Racconti e ricordi. Raccolti e illustrati dala figlia Tatiana. A. Mondadori, Milano, 1942. [In het Italiaans tegenwoordig gespeld als: Lev Nikolaevič Tolstoj.]
Fascisme
Na de oorlog verwijt men hem het fascisme te hebben aangehangen. Hij probeerde zich daarvan vrij te pleiten maar met weinig succes.
De Italiaanse literatuurcriticus Goffredo Bellonci schreef over Corrado Alvaro
[Hij] bespiedt van Gente in Aspromonte tot L’uomo è forte en L’età breve de gevoelens bij hun eerste ontwaken in de geest, bekijkt de mensen en beeldt ze uit in een klimaat van oorsprong of van openbaring, waarin de elementaire aandriften en instincten tot gelding komen, stelt de gebeurtenissen voor in een kunst-tijd die niet te meten is met uurwerken, en geeft soms ook een surrealistisch effect aan de dingen, de mensen, de gebeurtenissen, die in een verhaal dat zijn innerlijke ‘tijdsduur’ heeft door de onbewuste herinnering worden opgeroepen. Voor hem is, evenals voor de mystici, het woord dikwijls het symbool van een geheimzinnige psychische realiteit.
Zijn werk is dus dat van een groot kunstenaar, maar ook van een moralist die de ellende van de mensen en van de volkeren ontdekt en onthult, zoals zijn kortgeleden uitgegeven dagboek Quasi una vita bewijst. In L’uomo è forte bleek hij in staat de roman te schrijven van de menselijke terreur, dat wil zeggen van het leven in een land dat beheerst wordt door een inquisitoriale en genadeloze dictatuur.
Nederlandse vertalingen
- Verhalen uit Aspromonte. Amsterdam: Serena Libri, 2007. Oorspr. Gente di Aspromonte, 1930. Vertalingen van Jan van der Haar, Anthonie Kee en Els van der Pluijm.
- In drie verhalenbundels verschenen novellen van Alvaro. Zoek hier verder.
Aantekeningen bij Corrado Alvaro Italiaanse schrijver
- Zie hier het gehele artikel van Goffredo Bellonci. Het verscheen in 1951 in De Gids.
- Wikipedia Nederlands.