Italiaanse neofascisten herdenken Mussolini ook weer in 2021. Datum: 2 mei 2021. Tijd: vanaf 11.30uur. Plaats: vóór het toegangshek van Villa Belmonte. Deze villa ligt aan de via xxiv maggio in het gehucht Giulino di Mezzegra, gemeente Tremezzina (provincie Como), op ongeveer 20 kilometer van Dongo. Zie hier een still uit de korte video van het agentschap ANSA die men op het internet kan zien. In het midden de twee witte affiches vastgemaakt op het hek. Op het rechter de tekst ‘Alleen God kan het fascisme stoppen. Niet de mensen of de dingen.’ Op het linker staat dat de regering faalt inzake Covid-19.
Deze mensen zijn afkomstig uit Como en zijn lid van de vereniging Mario Nicolini, die de bevordering van de cultuur beoogt. Hieronder nog een foto van dezelfde ceremonie die zich rond het middaguur afspeelde.
De duce terechtgesteld
Maar wat wordt er eigenlijk herdacht door dit handjevol neofascisten? Het feit dat op 28 april 1945 ’s middags om tien over vier Benito Mussolini door het Italiaanse Verzet ter dood werd gebracht. Het besluit voor de terechtstelling nam het Comité voor de Nationale Bevrijding, het CLN, in Milaan. Voor de uitvoering van het vonnis wees men de verzetsman kolonel ‘Valerio’ aan. Zijn echte naam was Walter Ausilio (1909-1973).
De brillante Italiaanse regisseur Carlo Lizzani maakte van de weken en dagen die aan de terechtstelling voorafgingen een cinematografische reconstructie: ‘Mussolini ultimo atto’ (1974). De acteur Rod Steiger speelde de rol van Mussolini, Franco Nero die van Walter Ausilio, Lisa Gastoni die van Claretta Petacci en Henry Fonda die van kardinaal Schuster.
De jaarlijkse herdenkingen
De nostalgici van het Italiaanse fascisme herdenken deze dag al vanaf 1984. De burgemeester van Tremezzina Mauro Guerra, gekozen in 2014 en in 2019 herkozen, probeerde tevergeefs de neofascistische manifestatie te blokkeren. Zijn verzoek van 23 april 2021 aan de prefect had geen effect, omdat de neofascisten een beroep konden doen op het recht tot manifestatie. En ze konden immers niet vooraf worden beschuldigd van ‘apologie van het fascisme’, dat in Italië een strafbaar feit is. Het is zeker niet toevallig dat de voorzitter van de Vereniging Mario Nicolini, Salvatore Ferrara, in een interview verklaarde dat het ging om een jaarlijks herhaalde plechtigheid ter herdenking van ‘onze gevallenen’. Hij specificeerde de term met: ‘onze afgemaakte partijfunctionarissen’ en ‘Benito Mussolini en Clara Petacci, lafhartig vermoord door het verzet’. En verder benadrukt hij nog eens: ‘onze herdenking is zeker geen ‘apologie van het fascisme’.
Ter verduidelijking. De hoge partijfunctionarissen waren de leiders van de Repubblica Sociale Italiana (RSI), opgericht in Salò in september 1943. Onder leiding van Mussolini hielpen zij de nazi’s actief bij de deportatie van de in Noord-Italië verblijvende Joden naar de vernietigingskampen. Met steun van de nazi’s voerden zij een bloedige burgeroorlog tegen het Italiaanse verzet. Aan dit alles kwam een einde met de bevrijding van Italië op 25 april 1945.
Waakzaamheid
‘Italiaanse neofascisten herdenken Mussolini’ is een jaarlijks terugkerend verschijnsel dat men niet moet overschatten. Niettemin kan de conclusie slechts deze zijn: in geen geval dient men het als folkloristisch of als irrelevant ter zijde te schuiven. Het bestaan ervan duidt op de aanwezigheid van sporen van het historische fascistische wereldbeeld in de Italiaanse samenleving. Een proces van herinnering dat actief, continue en permanent lijkt . En onderwerp van groeiend historisch en sociologisch onderzoek.
Tot slot roep ik het woord ‘waakzaamheid’ in herinnering, denkend aan de lessen van Menno ter Braak en de zijnen in de jaren dertig van de vorige eeuw.
Aantekeningen bij Italiaanse neofascisten herdenken Mussolini
- Voor de film van Carlo Lizzani wikipedia pagina Engels.
- Gemeente Tremezzina wiki.
- Voor de verklaringen van de neofascist Salvatore Ferrara zie hier.
- Het CLN. De afkorting staat voor: Comitato per la Liberazione Nazionale.
